افت قابلتوجه شاخص کل بورس؛ کاهش ۶۲ هزار واحدی ثبت شد
رکود بیسابقه در بازار خودرو ایران و چالش انحصار
در ماههای اخیر، بازار خودرو کشور با رکودی سنگین مواجه شده و این وضعیت تفاوتهای بارزی با دورههای گذشته دارد. ریشه رکود فعلی فقط به کاهش تقاضا، تورم و نوسانات ارزی محدود نمیشود؛ بلکه یکی از اصلیترین دلایل توقف معاملات، به تعلیق عرضه محصولات توسط مجموعه ایرانخودرو بازمیگردد.
با وجود سطح بالای تقاضا برای خودروهای اقتصادی، این شرکت اعلام کرده که فروش محصولات خود را منوط به بازنگری در قیمتها کرده است. ایرانخودرو تأکید دارد که تا زمانی که افزایش قیمتها مطابق هزینههای تولید تأیید نشود، فروش خودروها از سر گرفته نخواهد شد. از سوی دیگر، واردات خودرو نیز عملاً در سال جاری متوقف مانده و هیچ ثبت سفارش جدیدی صورت نگرفته است.
در چنین وضعیتی، نبود خودروهای وارداتی که در گذشته توان تنظیم بازار را داشتند، به پدید آمدن انحصاری قویتر در صنعت خودرو کشور دامن زده است. اکنون با توقف عرضه از سوی خودروسازان داخلی و عدم واردات، بازار به شکلی کامل تحت سیطره انحصار قرار گرفته، موضوعی که حتی دولت را نیز با چالش روبهرو ساخته است.
نکته قابلتوجه دیگر، اظهارنظر اخیر مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت است. مسئولان اعلام کردهاند که در صورت تولید خودرو و نگهداری در انبار به جای عرضه به بازار، این عمل به معنای احتکار تلقی میشود و با مداخله نهادهای قانونی مواجه خواهد شد.
در همین حال، ساختار مالکیتی ایرانخودرو شاهد تغییراتی بوده و اکنون تحت عنوان خصوصیسازی فعالیت میکند. با این وجود، این تغییرات تاکنون شکل انحصار را برهم نزده و همچنان رفتار سودجویانه در قیمتگذاری محصولات ادامه دارد. در این شرایط، نبود رقابت واقعی در بازار باعث شده این شرکت فشار بیشتری برای تعیین قیمتهای بالاتر وارد کند.
چالشهای انحصار و راهکارهای پیشنهادی
در حال حاضر، بازار خودرو با نبود شفافیت و رقابت مواجه است. عرضه داخلی متوقف شده و واردات صورت نمیگیرد، شرایطی که مصرفکنندگان را در بلاتکلیفی و نگرانی فرو برده است. این بحران نهتنها معاملات خودرو را کاهش داده بلکه فشارهای بیشتری را بر بازار وارد کرده است.
کارشناسان معتقدند تنها راهحل خروج از این وضعیت، اعمال مجموعهای از تغییرات بنیادین در قوانین و سیاستها است. برخی از این تغییرات شامل اصلاح روشهای قیمتگذاری متناسب با تورم و هزینههای واقعی تولید، آزادسازی محدود واردات خودروهای اقتصادی و دستدوم و وضع قوانین ضد انحصار برای ساماندهی بازار هستند.
تجربه نشان داده که حتی واردات محدود خودروهای خارجی نیز میتواند به کاهش انحصار و تغییر رفتار خودروسازان داخلی کمک کند. اکنون که دولت نیز با این چالش روبهرو است، ضروری است سیاستهایی اجرا شود که به ورود رقابت واقعی به بازار و حضور تولیدکنندگان جدید منجر گردد.
در غیر این صورت، انحصار همچنان ادامه خواهد داشت و شکل آن از دولتی به نوعی پیچیدهتر تبدیل خواهد شد، که در نهایت مصرفکنندگان را در معرض آسیب بیشتری قرار میدهد.
دیدگاهتان را بنویسید