دلایل خروج سرمایه‌گذاران حقیقی از بازار بورس چیست؟

مطابق گزارشات اخیر، بازار بورس ایران در اولین روز هفته شاهد افزایش عرضه و کاهش شاخص‌های اصلی بود، به‌طوری‌که سومین هفته خردادماه را با علائم هشداردهنده آماری و رفتاری آغاز کرد. بر این اساس، شاخص‌کل بورس تهران بیش از ۶۰ هزار واحد (معادل ۱.۹۴ درصد) کاهش یافته و به سطح ۳ میلیون و ۴۱ هزار واحد عقب‌نشینی کرد. علاوه بر این، شاخص هم‌وزن نیز با ۱.۴ درصد افت روبه‌رو شد که نشان‌دهنده کاهش هماهنگ و گسترده در تمامی گروه‌های معاملاتی است. بازار فرابورس نیز از این جریان منفی مستثنا نبود و شاخص کل این بازار با کاهش ۱.۱ درصد مواجه شد.

تهدیدی برای سطح ۳ میلیون واحدی

کاهش مداوم شاخص‌کل در روزهای اخیر، شاخص کلیدی بازار بورس را در آستانه از دست دادن سطح ۳ میلیون واحدی قرار داده است. آخرین باری که شاخص‌کل بورس تهران زیر این سطح سقوط کرده بود، به معاملات ۲۱ اردیبهشت امسال بازمی‌گردد. از نظر تحلیل تکنیکال، این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت به روند نزولی و حتی آزمایش سطوح حمایتی پایین‌تر باشد. این موضوع، همراه با متغیرهای رفتاری مثل تشدید خروج نقدینگی و رکود ارزش معاملات، چشم‌انداز کوتاه‌مدت بورس را تیره‌تر از قبل ترسیم می‌کند. در معاملات دیروز، برای پنجمین روز متوالی، ارزش معاملات خرد بازار کمتر از ۱۰ هزار میلیارد تومان ثبت شد، که نشانه‌ای واضح از کاهش تمایل سرمایه‌گذاران خرد برای خرید در بازار سهام است. دیروز، ارزش معاملات خرد بازار به ۷ هزار و ۶۵۱ میلیارد تومان رسید که کمترین رقم ثبت شده از ۲۳ فروردین محسوب می‌شود. ادامه چنین رکودی در ارزش معاملات و نقدشوندگی بازار، می‌تواند باعث کاهش بیشتر اعتماد عمومی نسبت به بورس و ایجاد یک فضای سرد و بی‌انگیزه برای فعالان بورس شود.

خروج سرمایه‌گذاران حقیقی

در کنار رکود معاملاتی، بازار سهام در معاملات اخیر شاهد خروج قابل‌توجه سرمایه‌های حقیقی بود. براساس داده‌های موجود، ۲ هزار و ۸۴۷ میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار خارج شد که از ۳۱ اردیبهشت تاکنون بی‌سابقه بوده و نشان‌دهنده نااطمینانی شدید فعالان حقیقی نسبت به آینده بازار است. این خروج سرمایه، در شرایطی که بازار به نقدینگی برای حفظ تعادل نیاز دارد، می‌تواند به عمق‌دادن صف‌های فروش و افزایش فشار عرضه در روزهای آتی منجر شود.

تاثیر فروش اوراق دولتی

یکی از عوامل نگرانی سرمایه‌گذاران، تصمیم بانک مرکزی برای فروش اوراق بدهی دولتی از تاریخ ۲۰ خرداد به نمایندگی از وزارت امور اقتصادی و دارایی است. شروع این بخش از عملیات بازار بدهی، باتوجه به تجربیات گذشته، می‌تواند باعث افزایش رقابت میان ابزارهای مالی برای جذب نقدینگی و در نتیجه فشار اضافی بر بازار سهام شود. اگرچه این رویداد در چارچوب سیاست‌های مالی کلان برای جبران کسری بودجه و کنترل تورم است، اما در شرایط فعلی رکود بورس، می‌تواند به‌عنوان یک عامل فشار بر قیمت سهام عمل کند.

نزول دلار و تاثیر آن بر صندوق‌های طلا

قیمت دلار که در روزهای گذشته به آستانه ورود به کانال ۸۵ هزار تومان نزدیک شده بود، بار دیگر با کاهش روبه‌رو شد و در معاملات دیروز به ۸۲ هزار تومان بازگشت. این کاهش قیمت در بازار ارز، به‌ویژه بر عملکرد صندوق‌های مبتنی بر طلا تاثیر گذار بود و باعث شد این صندوق‌ها در معاملات اخیر در محدوده صفر تابلوی بازار باز شوند. ثبات یا کاهش نرخ ارز، در کوتاه‌مدت می‌تواند باعث کاهش انتظارات تورمی و کاهش تقاضای سفته‌بازانه برای دارایی‌هایی مانند طلا و سهام شود.

اعتراضات نسبت به حباب منفی صندوق‌های اهرمی

در کنار همه این مسائل، اعتراضات به وضعیت صندوق‌های اهرمی همچنان ادامه دارد. فعالان بازار با اشاره به پدیده «حباب منفی» در این صندوق‌ها، اعتراض‌های جدی به عملکرد مدیران صندوق و نبود بازارگردان کرده‌اند. در شرایطی که بسیاری از این صندوق‌ها با تخفیف قیمتی قابل‌توجهی نسبت به ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) معامله می‌شوند، انتظار می‌رفت اقداماتی برای تعدیل این شکاف قیمتی انجام شود؛ اما تاکنون هیچ پاسخی از سوی نهادهای مسئول ارائه نشده است. به‌طور کلی، بازار سهام در آستانه یک تغییر مهم قرار دارد. کاهش شاخص‌کل به نزدیکی مرز روانی ۳ میلیون واحدی، رکود عمیق در ارزش معاملات، خروج بی‌سابقه سرمایه حقیقی و تاثیر سیاست‌های پولی دولتی، همگی باعث شده‌اند تا تحلیل‌گران نسبت به ادامه مسیر صعودی بورس در کوتاه‌مدت دچار تردیدهای جدی شوند. بازار سهام اکنون بیش از هر زمان دیگری به سیاست‌گذاری شفاف، پایدار و ضدنوسان از سوی نهادهای مسئول نیازمند است؛ چراکه در عدم وجود اعتماد عمومی، کوچک‌ترین شوک می‌تواند به ریزش‌های سنگین‌تر منجر شود.

منبع: دنیای اقتصاد