پرداخت سود سهام عدالت؛ چالش‌ها و چشم‌اندازهای پیش‌رو

“`html

در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳، مرحله نخست پرداخت سود سهام عدالت مربوط به بازده مالی سال ۱۴۰۲ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز شد. این پرداخت که از تاریخ ۲۴ اسفند شروع شد، شامل واریز سود سهام برای بیش از ۴۴ میلیون نفر سهامدار بود. طبق اطلاعیه‌های رسمی، سود تعیین‌شده برای سهامداران سبد ۴۹۲ هزار تومانی، مبلغی معادل ۷۴۴ هزار تومان بود. همچنین دارندگان سبد ۵۳۲ هزار تومانی ۸۰۵ هزار تومان و سهامداران سبد یک‌میلیونی، مبلغ یک میلیون و ۵۱۳ هزار تومان دریافت کردند.

با وجود شباهت این ارقام با سودهای پرداختی سال گذشته، برخی رسانه‌ها پیش از واریز، با انتشار اخبار غیرواقعی از سودهای چندمیلیونی، انتظارات نامعقولی ایجاد کرده بودند. این موضوع با واکنش دستیار رئیس سازمان بورس، مهدی حاجی‌وند، روبه‌رو شد که به صراحت این ارقام را تکذیب کرد.

برنامه‌ریزی برای مرحله دوم پرداخت سود سال ۱۴۰۲ که پیش‌بینی می‌شد در فصل بهار ۱۴۰۴ انجام شود، به دلیل دریافت نشدن کامل سود از شرکت‌های سرمایه‌پذیر به تعویق افتاد. ولی‌الله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران در سازمان بورس، خاطرنشان کرد که دریافت سود از برخی شرکت‌ها مانند “مپنا” هنوز به طور کامل صورت نگرفته است و حدود ۵۰۰ میلیارد تومان از سود سال ۱۴۰۱ این شرکت‌ها باقی مانده است. وی احتمال داد که مرحله دوم واریز در آذرماه ۱۴۰۴ انجام شود، مگر اینکه سازمان بورس تصمیم جدیدی مبنی بر انجام چند مرحله‌ای پرداخت‌ها اتخاذ کند، پیشنهادی که طی دولت پیشین مطرح شده بود اما هرگز به اجرا درنیامد.

ناهماهنگی‌ها و تأخیرهای مکرر

دیرکرد در پرداخت سود سهام عدالت طی سال گذشته جزو اصلی‌ترین گلایه‌های سهامداران بود. برخی شرکت‌های سرمایه‌پذیر به دلیل چالش‌های مالی یا تأخیر در برگزاری جلسات عمومی، پرداخت سود خود را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به عقب انداختند. از آنجا که بسیاری از سهامداران این سود را به‌عنوان بخشی از هزینه‌های معیشتی خود در نظر می‌گرفتند، این تأخیرها برای آن‌ها مشکلات زیادی ایجاد کرد. جعفری با اشاره به نبود قوانین جریمه‌ای موثر برای شرکت‌های متخلف، عامل اصلی این تأخیرها را عدم وجود تنبیه مناسب دانست.

علاوه بر این، مسائل مربوط به سیستم بانکی همچنان پابرجا بود. نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر از سهامداران در مرحله دوم پرداخت سود سال ۱۴۰۱ به دلیل مشکلاتی همچون شماره شبا نامعتبر، غیرفعال بودن حساب بانکی یا عدم ثبت مشخصات خود در سامانه سجام، موفق به دریافت سودشان نشدند. سازمان بورس از سهامداران خواست تا اطلاعات خود را به‌روزرسانی کنند، اما کمبود اطلاع‌رسانی مناسب باعث شد بسیاری از این فرصت بهره‌مند نشوند. این مشکلات در هر مرحله از پرداخت سود تکرار شده‌اند.

وراث سهام عدالت و چالش‌های ادامه‌دار

موضوع انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث، همچنان حل‌نشده باقی مانده است. باوجود گذشت چهار سال از آزادسازی این سهام، روند انتقال به دلیل وجود موانع حقوقی و فنی با مشکلاتی روبه‌رو است. نبود هماهنگی میان قوه قضاییه، سازمان بورس و سازمان امور مالیاتی، و همچنین تأخیر در ارائه وب‌سرویس اصلاح‌شده باعث شده این فرآیند طولانی‌تر شود.

با وجود وعده‌هایی که برای ایجاد سامانه یکپارچه انتقال سهام در سال ۱۴۰۳ داده شد، تاکنون پیشرفت قابل‌توجهی در این زمینه گزارش نشده است. این وضعیت نه تنها موجب نارضایتی وراث شده، بلکه به یکی از معضلات اصلی این طرح تبدیل شده است.

رسانه‌ها و تأثیر انتظارات نامعقول

در ماه‌های اخیر، برخی رسانه‌ها گزارش‌هایی مبنی بر سودهای چند میلیونی سهام عدالت برای سال ۱۴۰۳ منتشر کردند که این موضوع توسط سازمان بورس رد شد. حاجی‌وند تأکید کرد که میزان سود پرداختی سهام عدالت به نتایج اقتصادی شرکت‌های سرمایه‌پذیر و تصمیمات موافق مجامع آن‌ها بستگی دارد و اعلام ارقام دقیق پیش از جمع‌آوری سودها امکان‌پذیر نیست.

انتشار چنین اخبار غیرواقعی موجب تضعیف اعتماد سهامداران شد و متأسفانه باعث نارضایتی‌هایی شد، به‌ویژه اینکه مبلغ سود پرداختی در مرحله اول تقریباً ۳۰ درصد پایین‌تر از انتظارات برخی سهامداران بود.

اقدامات اصلاحی و چشم‌انداز آینده

در سال ۱۴۰۳، سازمان بورس با ارائه برخی برنامه‌های اصلاحی تلاش کرد تا فرآیندهای مرتبط با پرداخت سود را بهبود بخشد. اخذ مجوزهای کلی از شورای عالی بورس برای تسریع در پرداخت سود یکی از اقدامات قابل توجه بود که توانست زمان‌بندی‌های پیچیده گذشته را تا حدی بهبود دهد. همچنین، برنامه‌ریزی برای برگزاری مجامع میان‌دوره‌ای به‌صورت الکترونیک و وضع جرایم شدیدتر برای شرکت‌های متخلف نیز در دستور کار قرار گرفت.

به سهامداران جامانده از دریافت سود نیز توصیه شد اطلاعات بانکی خود را به‌روزرسانی کرده، تا در مراحل بعدی واریز سود با مشکلی مواجه نشوند.

در حالی‌که پرداخت سود سهام عدالت سال ۱۴۰۳ با برخی وعده‌های بزرگ همراه بود، عدم هماهنگی‌ها، تأخیرها و مشکلات اجرایی مانع از تحقق کامل انتظارات سهامداران شد. مشکلات وراث، نبود جریمه‌های لازم برای شرکت‌های متخلف، و همچنین اخبار نادرست رسانه‌ای، چالش‌های عمده‌ای در این مسیر ایجاد کردند.

با این وجود، اقدامات اصلاحی نظیر دریافت مجوز‌های عمومی و ارتقای زیرساخت‌های دیجیتال می‌تواند زمینه‌ای برای پیشرفت ایجاد کند. سهامداران امیدوارند که در سال ۱۴۰۴، سود سهام خود را بدون چالش و به‌موقع دریافت کنند، اگرچه همچنان بخشی از سود سال ۱۴۰۲ منتظر پرداخت است!

“`