بازگشت سرمایه‌گذاران حقیقی به چرخه معاملات بورسی

“`html

به گفته رضا عیوضلو، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار، تحولات قابل توجهی در معاملات بورس، فرابورس و بازارهای کالایی رقم خورده است. او از افزایش چشمگیر تقسیم سود شرکت‌ها، پیشرفت نهادهای مالی و دستیابی به تأمین مالی ۱۸۰۰ همتی در سال گذشته خبر داد.

این مقام مسئول با اشاره به تغییرات شاخص کل و شاخص هم‌وزن طی ۹ ماه اخیر توضیح داد: در این مدت، بازده شاخص هم‌وزن، که با نمودار سبز نشان داده شده، به شاخص کل نزدیک شده است.

او در توضیحات خود افزود: تفاوت اصلی شاخص هم‌وزن و شاخص کل در این است که در شاخص هم‌وزن، تمامی شرکت‌ها بدون توجه به ابعادشان، تأثیرگذاری برابری دارند. بنابراین، این شاخص تصویر جامع‌تر و دقیق‌تری از وضعیت کلی بازار ارائه می‌کند.

عیوضلو همچنین بیان کرد: «شاخص آزاد شناور» یکی دیگر از شاخص‌های مورد توجه است که به نوعی نشان‌دهنده وضعیت سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود. در این شاخص، سهم‌های کنترلی، که توسط سهامداران عمده کنترل شده و قابل معامله نیستند، حذف می‌شوند. بنابراین این شاخص، تنها سهام دردسترس سرمایه‌گذاران را مد نظر قرار می‌دهد. این شاخص طی مدت بررسی، بازدهی ۴۵ درصدی را ثبت کرده است.

افزایش توجه سرمایه‌گذاران حقیقی در آغاز سال ۱۴۰۴

عیوضلو با اشاره به تغییرات خالص خرید حقیقی‌ها که معمولاً بیانگر ورود و خروج پول به بازار است، گفت: در سال ۱۴۰۳، با نزدیک شدن به پایان سال، روند خروج پول کاهش یافت و اکنون در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴، این روند مثبت شده است. طی این مدت، بیش از ۸ هزار میلیارد تومان خالص خرید حقیقی‌ها ثبت شده که نشان‌دهنده افزایش توجه سرمایه‌گذاران خرد به بازار سرمایه است.

او افزود: بررسی حجم معاملات نشان‌دهنده تغییرات قابل توجهی است. در نیمه نخست سال ۱۴۰۳، میانگین معاملات روزانه سهم‌ها، حق تقدم‌ها و صندوق‌های سهامی، حدود ۴ هزار میلیارد تومان بود که در نیمه دوم سال به ۸ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. در آغاز سال ۱۴۰۴، این رقم به بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان در روز رسید، نشان‌دهنده رونق معاملات در بازار است.

روند افزایشی معاملات

به گفته عیوضلو، نمودارهای مربوط به حجم تجمعی معاملات نشان می‌دهند که معاملات در بورس تهران و فرابورس ایران به شدت افزایش یافته است. در نیمه نخست سال، حجم معاملات بورس تهران حدود ۲۸۰ هزار میلیارد تومان بود که در نیمه دوم سال به ۷۰۰ هزار میلیارد تومان رسید. همچنین بررسی دو ماه نخست سال جاری نشان دهنده رشد از ۱۱۰ همت به ۳۶۰ همت است. همین روند افزایشی در فرابورس نیز مشاهده می‌شود.

رشد معاملات در بازارهای کالایی و انرژی

این مقام مسئول با اشاره به پیشرفت بازارهای کالایی، گفت: حجم معاملات در بورس کالا از ۸۳ هزار میلیارد تومان در نیمه نخست سال گذشته به ۳۶۰ هزار میلیارد تومان در نیمه دوم سال رسید و این روند در سال جاری نیز ادامه دارد. به گفته وی، اکنون حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور در بورس کالا معامله می‌شود که عمدتاً شامل کالاهای اساسی است. همچنین گواهی سپرده کالایی با ارزش افزوده بالا، به‌عنوان محصولی نوظهور مورد توجه قرار گرفته است.

عیوضلو همچنین به نقش بورس انرژی در تأمین مالی اقتصاد اشاره کرد و افزود: این بازار با وجود ناترازی‌های حوزه انرژی توانسته به ابزار مهمی در این زمینه تبدیل شود. آمارها نشان می‌دهند حدود ۷۷ درصد از شرکت‌های حاضر در بازار بازدهی مثبت ثبت کرده‌اند و ۵۷ درصد از آن‌ها عملکردی فراتر از نرخ سود بانکی داشته‌اند.

مقایسه شرایط فعلی بازار سرمایه با سال ۱۳۹۹

با بررسی وضعیت فعلی بورس نسبت به سال ۱۳۹۹، تایید شد که شاخص‌های کنونی حدود ۵۰ درصد بالاتر از اوج آن دوره هستند و ۶۰ درصد از شرکت‌ها توانسته‌اند بازدهی مثبت ارائه دهند. همچنین در سال ۱۴۰۳، شرکت‌های بورسی و فرابورسی موفق به تقسیم ۷۵۷ هزار میلیارد تومان سود میان سهام‌داران شدند.

عیوضلو با تأکید بر اهمیت اطلاع‌رسانی به‌موقع به سرمایه‌گذاران اعلام کرد: تاخیر در افشای اطلاعات به کمتر از یک روز کاهش یافته است. میانگین تأخیر در پایان سال گذشته به حدود ۰.۸ روز رسیده است.

رشد نهادهای مالی

این مقام مسئول توضیح داد که تعداد نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه به ۱۲۳۲ نهاد رسیده که شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، کارگزاری‌ها، سبدگردان‌ها و مشاوره سرمایه‌گذاری است. در سال‌های اخیر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری رشد قابل توجهی داشته و منابع تجهیز شده آن‌ها به ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

عیوضلو همچنین به اهمیت توسعه اوراق بهادار مبتنی بر کالا اشاره کرد و گفت: در سال گذشته، ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان از طریق بازار سرمایه تأمین مالی صورت گرفته که سهم دولت از این رقم ۶۰۰ همت بوده است. بخش غیردولتی نیز در دو ماه ابتدایی سال جاری موفق به تأمین مالی ۱۱ همت شد.

در پایان، او با اشاره به تأمین مالی شهرداری‌ها از طریق بازار سرمایه گفت: صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق دولتی و خصوصی نقشی کلیدی ایفا کرده‌اند، به‌طوری که تقریباً تمام اوراق شرکتی توسط این نهادها خریداری شده‌اند.

“`