ریشه‌های کاهش اعتماد سهامداران به بازار سرمایه

در هفته گذشته، بازار سرمایه با نوسانات شدید و تغییرات قابل‌ملاحظه‌ای همراه بود. شاخص کل که روزهای آغازین هفته در سطحی بالاتر از سه‌میلیون واحد قرار داشت، به‌سرعت این سطح را از دست داد و در برخی روزها افت قابل‌توجهی را تجربه کرد. علاوه بر این، تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی و همچنین شایعات منتشر‌شده در خصوص توقف واگذاری سهام خودروسازان، موجی از هیجانات و بی‌اعتمادی میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرد و جو روانی حاکم بر بازار را تحت‌تأثیر قرار داد.

علی‌رغم این وضعیت، برخی از تحلیلگران اقتصادی معتقدند که در صورت اتخاذ تصمیمات راهبردی و شفاف‌سازی برخی مسائل مهم، می‌توان به بازگشت آرامش نسبی در بازار امیدوار بود. رفتارهای متفاوت بازیگران حقوقی و عدم مشخص‌بودن راهبرد دولت در عرضه سهام خودروسازان، باعث شد معامله‌گران حقیقی بازار با نگرانی به تصمیم‌گیری بپردازند و بسیاری از آن‌ها اقدام به خروج از بازار کنند. بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد که بازار، به جای توجه به تحلیل‌های عمیق، بیشتر تحت‌تأثیر اخبار و اتفاقات روز است.

ایمان رئیسی، یکی از تحلیلگران بازار سرمایه، با مرور اتفاقات اخیر بیان کرد که بازار سرمایه طی هفته گذشته با صف‌های خرید و فروش سنگین روبه‌رو بود. وی افزود که شاخص کلی بازار در حالت منفی قرار داشت و ترس از اقدامات شورای حکام و شایعات پیرامون خودروسازان، موجب افزایش تنش‌ها شد. به عقیده وی، آرامش نسبی بازار پس از انتشار اخبار مربوط به نامه‌ای که به خودروسازان درباره توقف واگذاری‌ها ارسال شده بود، تا حدودی بازگشت.

این تحلیلگر همچنین به اهمیت بالا و تأثیرگذاری بحث واگذاری سهام خودروسازان بر وضعیت کلی اشاره کرد. وی خاطرنشان کرد که رفتار احساسی معامله‌گران باعث شده بازدهی‌ها به دلیل تصمیمات هیجانی به طور قابل‌توجهی کاهش یابد. به توصیه او، سرمایه‌گذاران با تمرکز بر گزارش‌های مالی شرکت‌ها و تحلیل اطلاعات کدال می‌توانند انتخاب‌های مطلوب‌تری داشته باشند.

نقش اخبار سیاسی در بحران بازار

ابراهیم سماوی دیگر تحلیلگر بازار سرمایه، با بررسی وضعیت شاخص کل در روزهای گذشته اظهار داشت که شاخص کل هفته را در محدوده ۳‌میلیون و ۸۷‌هزار واحد آغاز کرد اما در ادامه شاهد افت شدید و از دست‌دادن مرز سه‌میلیون واحد بود. وی همچنین به همزمانی این افت با برگزاری نمایشگاه بورس، بانک و بیمه اشاره کرد و بیان داشت که عدم حضور مؤثر نهادهای ناظر در این رویداد، به کاهش استقبال عمومی انجامید.

به گفته سماوی، اثرات تهدیدات نتانیاهو و رژیم صهیونیستی علیه ایران، فشار بیشتری بر بازار وارد کرده و جهت‌گیری بازار سرمایه به شدت تحت‌تأثیر اخبار و اتفاقات سیاسی قرار دارد. وی افزود که سرمایه‌گذاران در چنین شرایطی به سمت دارایی‌های امن مالی یا سهم‌های مرتبط با مذاکرات برجام گرایش دارند، در حالی که برخی ترجیح می‌دهند منابع خود را در صندوق‌های درآمد ثابت ذخیره کنند.

به اعتقاد این تحلیلگر، اگر مذاکرات آتی به نتیجه برسد، بازگشت بازار به حالت مثبت ممکن است، اما از نظر روانی شاخص کل سطح مهم سه‌میلیون واحدی را از دست داده و در حال حاضر محدوده تکنیکال ۲‌میلیون و ۹۵۰‌هزار واحد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تشدید بی‌اعتمادی در بورس

حسن حسین‌نیا، تحلیلگر دیگر بازار سرمایه، معتقد است که بحران بی‌اعتمادی و فرار سرمایه‌گذاران حقیقی، از عوامل مؤثر در شرایط اخیر بازار بوده است. وی بیان کرد که انتشار نامه محرمانه‌ای درباره توقف واگذاری سهام خودروسازان، بی‌اعتمادی معامله‌گران به تصمیمات سیاستگذار را افزایش داده و نبود شفافیت کافی، این وضعیت را تشدید کرده است.

حسین‌نیا همچنین به عملکرد ضعیف صندوق‌های اهرمی اشاره کرد و افزود که حباب منفی این صندوق‌ها، موجب شد انتقادهای زیادی روانه نهادهای ناظر شود. وی تأکید کرد که رفتارهای متناقض مدیران این صندوق‌ها در روزهای مثبت و منفی بازار، یکی از دلایل اصلی بحران‌های اخیر بوده است.